Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında 2023 yılında 2,2 milyon kişi emekli oldu. Önümüzdeki birkaç yıl içinde bu sayının 5 milyona ulaşması bekleniyor. Bu durum, emekli sayısını 19 milyona yükselterek, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
EYT’LİLERİN YARISI ÇALIŞMAYI BIRAKTI!
2023 yılında emekli olan EYT’lilerin yarısı sigortalı olarak çalışmaya devam ederken, geri kalan yarısı ya kayıt dışı çalışmaya yöneldi ya da istihdamdan tamamen çekildi. Bu durum, emeklilik sistemine katkı sağlayan aktif çalışan sayısını azaltıyor.
MİLLİ GELİR PASTASI SABİT, EMEKLİ SAYISI ARTIYOR!
Habertürk’yen Ahmet Kıvanç’ın yazısına göre 2002 yılında emekli aylıkları milli gelirin %4,61’ine karşılık gelirken, 2023 yılında bu oran %5,36’ya yükseldi. Emekli sayısının 3 kat artmasına rağmen, milli gelir pastasından emekli aylıkları için ayrılan pay sabit kaldı. Bu durum, emekli aylıklarının reel olarak artırılmasını zorlaştırıyor.
20 YIL BOYUNCA TÜRKİYE’DE EMEKLİ AYLIĞINI ETKİLEYECEK!
OECD’nin raporunda, EYT düzenlemesinin önümüzdeki 20 yıl boyunca emekli aylığı alma şekillerini etkileyeceği öngörülüyor. Bu durum, emeklilerin refah seviyesinin yükseltilmesini uzun süre baskılayabilir.
YENİ REFORMLAR GEREKLİ!
Türkiye’de son kapsamlı reformlar 2008 ve 2012 yıllarında atıldı. 2023 yılında da sosyal güvenlik sistemi ile ilgili yeni reformlar gündeme gelecek. Toplumun beklentileri arasında prim günü ile emekli aylıkları arasındaki kopuklukların giderilmesi, emeklilik yaşının kademeli olarak düşürülmesi ve otomatik ayarlama mekanizmasının hayata geçirilmesi gibi konular yer alıyor.
Ekonomi yönetimi, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamayı öncelik olarak belirliyor. Bu kapsamda, otomatik ayarlama mekanizmasının hayata geçirilmesi üzerinde çalışmalar yürütülüyor. Bu mekanizma, doğurganlık oranı, beklenen ömür, istihdam oranı gibi demografik ve ekonomik değişkenlere göre emekli aylığına esas teşkil eden parametreleri otomatik olarak güncelleyecek.
Hükümetin önünde seçimsiz 4 yıl bulunuyor. Sosyal güvenlik ile ilgili kapsamlı düzenlemeler yapılacaksa, bu 4 yılın ilk yarısında hayata geçirilmesi gerekiyor.
